Hoe duurzame energieleveranciers de energiesector in Italië vormgeven

In ons streven om de energiesector koolstofvrij te maken, meer dan honderdveertig jaar na de innovatie van de opgewekte elektriciteit, is duurzaamheid nu een overkoepelende factor in de energie-arena. De meeste energieleveranciers die in de toekomst relevant willen blijven voor de energiemarkt, moeten nieuwe mogelijkheden verkennen. De Italiaanse energiesfeer wordt vooral beperkt door het ontbreken van een grote geografie. Dit wordt echter goedgemaakt door de gelijktijdige uitbreiding van de integratie van hernieuwbare energie in de opwekkingsmix, die wordt gebruikt om infrastructuur te creëren ter ondersteuning van duurzame energie. De capaciteit van de Italiaanse hernieuwbare-energiesector zal tegen 2030 naar schatting ten minste 60 GW bedragen, komende van de huidige 36 GW bij een samengestelde jaarlijkse groei van 4,5%, exclusief waterkracht. Dit vermogen om evidente beperkingen te omzeilen heeft verschillende actoren met groeiende belangstelling voor duurzame energie aangetrokken. De investeringen stijgen enorm; in juni 2020 ging bijvoorbeeld het 7 Seas Med drijvende windproject van start met een waarde van 750 miljoen euro.

Hoewel Italië grote vooruitgang boekt op het gebied van duurzaamheid in zijn energiesector, valt er nog veel te bereiken. Het Internationaal Energieagentschap meldt dat meer dan 45% van de energievoorziening in Italië nog steeds afkomstig is van olie en kolen, terwijl de import de verdere energiebehoefte dekt. Leveranciers hebben deze kans gezien en maken optimaal gebruik van deze mogelijkheden door het aanbodgat te dichten.  

Inzicht in de rol van duurzame energieleveranciers in Italië.

De voorzieningsketen van het Italiaanse elektriciteitssysteem voorziet in vier elementen van de energiemarkt: produktie, transmissie, distributie en verkoop. Energiebedrijven kunnen op elk van deze gebieden of op al deze gebieden actief zijn, zodat de klanten de leverancier van hun voorkeur kunnen kiezen. De elektriciteitsproductie of -opwekking gebeurt in grote elektriciteitscentrales die op het nationale transmissienet moeten worden aangesloten. In Italië is de Gestore dei Servizi Energetici (GSE) verantwoordelijk voor de regulering van de productie van duurzame energie.Terna zorgt voor de transmissie van elektriciteit in Italië. Volgens Terna "bekleedt zij het fundamentele segment van de transmissie met een rol van Transmission System Operator (TSO) en Independent System Operator (ISO) in een monopolieregime en op basis van een overheidsconcessie".Verschillende leveranciers fungeren als tussenpersoon, kopen energie in op de groothandelsmarkt en verkopen deze aan klanten. Tegelijkertijd zijn er andere leveranciers die hun eigen vormen van energie produceren, zoals EnviTec Biogas AG. De markt is zeer concurrerend.

Wat deze energieleveranciers ertoe aanzet om "duurzaam" te worden, is het type energie in de vraag- en aanbodcyclus. Leveranciers hebben geen controle over de exacte hoeveelheid stroom die klanten gebruiken, maar ze kunnen wel grote invloed uitoefenen op het soort stroom dat klanten kopen. Een leverancier van duurzame energie wordt dus zo genoemd omdat hij zich concentreert op de aankoop of productie en verkoop van duurzame energie zoals biogas, waterkracht, fotovoltaïsche zonne-energie, enz. Dit gebeurt wanneer de leveranciers het type en de hoeveelheid elektriciteit die klanten inkopen precies afstemmen op het type en de hoeveelheid die zij inkopen op de groothandelsmarkt of zelf produceren. Stel nu dat de elektriciteit die de leveranciers inkopen/produceren 100% duurzaam is. In dat geval zal de elektriciteit die de klanten zullen kopen en gebruiken ook 100% duurzaam zijn, waardoor de metamorfose van de energiemarkt in Italië wordt beïnvloed.De belangrijkste speler op de Italiaanse markt voor elektriciteitsproductie was vroeger Enel, dat in 2011 28% van het marktaandeel in handen had. Er was een verplichte verkoopwet voor de regulering van de concurrentie, waardoor het aandeel van Enel tussen 2003 en 2011 kon dalen van 49% tot het huidige percentage. Hierdoor konden ook kleinere operatoren de markt betreden en hun marktaandeel exponentieel vergroten. Deze concurrenten zijn Edison, Eni, E. ON en anderen.De distributie wordt uitgevoerd door een handvol operatoren via concessies van de overheid, waarbij Enel nog steeds een meerderheidsaandeel van 86% heeft via haar distributienetwerkbeheerder DNO.De Italiaanse elektriciteitsmarkt heeft een hoog verbruik, waardoor men afhankelijk is van de invoer van energie en de prijzen stijgen. Om dit probleem op te lossen, heeft Italië in zijn nationale energiestrategie een regelgevingskader uitgewerkt. Dit omvat de liberalisering van de levering, distributie en handel in elektriciteit en de ontvlechting van transmissieactiviteiten.Binnen Europa is Italië een van de belangrijkste markten voor investeerders omdat het een ideaal klimaat biedt voor technologische ontwikkeling wat de energiesector betreft. Saipem heeft onlangs een overeenkomst inzake hernieuwbare energie gesloten met Agnes en Qint'X voor de gezamenlijke ontwikkeling van een drijvende fotovoltaïsche zonne-energietechnologie met een offshore windcapaciteit van 450 MW in de Italiaanse Adriatische Zee.

Het Italiaanse machtsspel

In Europa is Italië een land met een zeer intrigerende gewoonte om zijn eigen doelstellingen inzake hernieuwbare energie vast te stellen en te overtreffen. Het is verschillende technologische samenwerkingsverbanden aangegaan om verdere vooruitgang op energiegebied te stimuleren, zoals dat met de VAE onder de toepasselijke naam InnovitalyUAE. Ook zijn er partnerschappen met Areva om te investeren in kernenergie, die als schone energie wordt beschouwd, en zijn particuliere investeringen met de zonne-energiemultinational Sonnedix om de uitbreiding van de sector duurzame energie te bevorderen.

Dit uitgesproken Europese land wil zijn CO2-voetafdruk in 2050 met 80 - 95% hebben teruggebracht ten opzichte van 1995, in de hoop binnen de landsgrenzen meer duurzame energie te kunnen gebruiken. Dit geeft deze duurzame energieleveranciers de overhand om de prijzen op de Italiaanse energiemarkt volledig te dicteren.Bovendien is Italië afhankelijk van veel netto energie-import met hoge energieprijzen, wat veel goeds belooft voor energieleveranciers. In 2012 werd 82% van de nationale energievraag gedekt door netto-invoer, terwijl de nationale productie uit gas, olie en hernieuwbare energiebronnen respectievelijk slechts 4,3%, 3,5% en 11,1% bedroeg.Italië is echter een van de landen met de laagste energie-intensiteitsniveaus, wat betekent dat het eindgebruik van energie de afgelopen jaren is gedaald dankzij verbeteringen in de elektriciteitsopwekking. Italië heeft ook veelbelovende technologische vorderingen gemaakt, zoals blijkt uit een van 's werelds meest efficiënte gasturbineparken.Conclusie.Leveranciers van duurzame energie staan aan de top van de voedselketen in de Italiaanse energiesector omdat Italië nu enorm afhankelijk is van duurzame energie om de gestelde doelen te halen. Dit stimuleert zowel afnemers, consumenten als prosumenten om zich te richten op duurzaamheid bij energieproductie en -gebruik. Ook de geboden incentives zijn een goede motivator om deze lijn te blijven volgen.